Trong bất kỳ tổ chức nào, dù có quy mô hoạt động lớn hay nhỏ thì việc xảy ra các hành vi vi phạm là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xác định rõ những trường hợp nào cần được xử lý để bảo vệ lợi ích của tổ chức và duy trì một môi trường làm việc lành mạnh. Cùng tìm hiểu chi tiết trường hợp nào sẽ bị xử lý hành vi vi phạm tổ chức theo quy định của pháp luật hiện hành qua bài viết dưới đây!
Điều kiện xử lý hành vi vi phạm tổ chức
Trong môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh và phức tạp hiện nay, việc tuân thủ pháp luật và các quy định nội bộ là yếu tố sống còn cho sự tồn tại và phát triển của mỗi tổ chức. Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi hoạt động cũng diễn ra suôn sẻ, và đôi khi, những hành vi vi phạm có thể xảy ra. Vậy, khi nào một tổ chức phải chịu trách nhiệm pháp lý cho những hành vi vi phạm đó?
Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP đã đưa ra những quy định cụ thể về vấn đề này, nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả trong việc xử lý các hành vi vi phạm. Theo đó, một tổ chức sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính khi đáp ứng đồng thời 2 điều kiện sau:
- Tổ chức đó phải là pháp nhân theo quy định của pháp luật dân sự, hoặc là một tổ chức khác được thành lập hợp pháp theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là tổ chức phải có tư cách pháp nhân độc lập, có con dấu, tài khoản riêng và chịu trách nhiệm pháp lý về các hành vi của mình.
- Hành vi vi phạm hành chính phải do một trong các đối tượng sau thực hiện:
- Người đại diện: Người được ủy quyền hoặc bổ nhiệm để đại diện cho tổ chức trong các hoạt động.
- Người được giao nhiệm vụ: Người được tổ chức giao nhiệm vụ cụ thể, có thể nhân danh tổ chức để thực hiện các hành vi nhất định.
- Người thực hiện hành vi theo chỉ đạo: Người thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo, điều hành, phân công hoặc chấp thuận của tổ chức.
Đặc biệt, hành vi vi phạm đó phải được quy định tại nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.
Những tình tiết được xem xét để giảm nhẹ mức phạt vi phạm hành chính
Căn cứ theo Điều 9 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, một số tình tiết giảm nhẹ mức phạt vi phạm hành chính có thể được xem xét bao gồm:
- Hành động khắc phục hậu quả: Người vi phạm đã chủ động có những hành động cụ thể để ngăn chặn hoặc giảm thiểu tác động tiêu cực do hành vi vi phạm gây ra. Điều này thể hiện sự ăn năn hối cải và ý thức trách nhiệm của người vi phạm.
- Khai báo thành khẩn, hợp tác: Sự tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi và tích cực hợp tác với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý hành vi vi phạm tổ chức cũng là một yếu tố được xem xét giảm nhẹ.
- Vi phạm trong tình trạng bị kích động: Nếu hành vi vi phạm xảy ra trong tình trạng tinh thần bị kích động do hành vi trái pháp luật của người khác gây ra, hoặc do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, tình thế cấp thiết, đây cũng là những tình tiết có thể được xem xét giảm nhẹ.
- Bị ép buộc hoặc lệ thuộc: Trường hợp vi phạm do bị ép buộc hoặc lệ thuộc về vật chất hoặc tinh thần vào người khác, khả năng tự chủ của người vi phạm bị hạn chế, cũng là một yếu tố để xem xét giảm nhẹ.
- Đối tượng đặc biệt: Phụ nữ mang thai, người già yếu, người có bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình cũng được xem xét giảm nhẹ do hoàn cảnh đặc biệt.
- Hoàn cảnh khó khăn: Vi phạm do hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không do bản thân người vi phạm gây ra.
- Trình độ lạc hậu: Nếu hành vi vi phạm xuất phát từ trình độ lạc hậu, nhận thức hạn chế, đây cũng là một tình tiết giảm nhẹ.
- Các tình tiết giảm nhẹ khác: Ngoài những tình tiết trên, Chính phủ có thể quy định thêm các tình tiết giảm nhẹ khác, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Lưu ý: Việc xem xét các tình tiết giảm nhẹ chỉ là một trong những yếu tố để quyết định mức phạt. Mức độ giảm nhẹ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm, thái độ, ý thức của người vi phạm và các quy định của pháp luật.
Những tình tiết làm tăng nặng trong xử phạt vi phạm hành chính
Tình tiết tăng nặng là những yếu tố, hoàn cảnh làm cho hành vi vi phạm hành chính trở nên nghiêm trọng hơn, đáng bị xử phạt nặng hơn. Điều này được quy định cụ thể tại Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Cụ thể theo quy định của pháp luật, có 12 tình tiết tăng nặng trong xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
- Vi phạm có tổ chức: Khi hành vi vi phạm được thực hiện bởi một nhóm người có sự cấu kết, phân công, phối hợp chặt chẽ với nhau.
- Vi phạm nhiều lần, tái phạm: Người vi phạm đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính từ hai lần trở lên hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà vẫn tiếp tục vi phạm.
- Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi phạm; ép buộc người bị lệ thuộc: Hành vi lợi dụng sự non nớt, thiếu hiểu biết của người chưa thành niên hoặc sự phụ thuộc của người khác để thực hiện hành vi vi phạm.
- Sử dụng người tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, điều khiển hành vi: Lợi dụng tình trạng sức khỏe của người khác để thực hiện hành vi vi phạm.
- Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi phạm có tính chất côn đồ: Hành vi xúc phạm, hạ nhục người đang thi hành công vụ hoặc hành vi vi phạm mang tính chất hung hăng, bạo lực.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: Người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng vị trí của mình để thực hiện hành vi vi phạm.
- Lợi dụng hoàn cảnh đặc biệt: Vi phạm trong thời gian chiến tranh, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh hoặc những khó khăn khác của xã hội.
- Vi phạm trong thời gian chấp hành hình phạt, quyết định xử lý vi phạm hành chính: Người vi phạm đang trong thời gian chấp hành hình phạt hình sự hoặc quyết định xử lý vi phạm hành chính.
- Tiếp tục vi phạm sau khi bị yêu cầu chấm dứt: Mặc dù đã được yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm nhưng người vi phạm vẫn tiếp tục thực hiện.
- Trốn tránh, che giấu vi phạm: Sau khi vi phạm, người vi phạm có hành vi trốn tránh, che giấu hành vi vi phạm của mình.
- Vi phạm quy mô lớn: Hành vi vi phạm có quy mô lớn, số lượng hoặc trị giá hàng hóa lớn.
- Vi phạm đối với đối tượng đặc biệt: Vi phạm đối với nhiều người, trẻ em, người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai.
Lưu ý: Những tình tiết đã được quy định là hành vi vi phạm hành chính thì không được coi là tình tiết tăng nặng. Ví dụ, hành vi “vi phạm hành chính nhiều lần” đã được quy định là một hành vi vi phạm riêng biệt thì không được coi là tình tiết tăng nặng khi xử phạt hành vi vi phạm đó.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan tới những trường hợp sẽ xử lý hành vi vi phạm tổ chức. Hy vọng rằng, với những thông tin được cung cấp trong bài viết này, các tổ chức sẽ có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về vấn đề xử lý hành vi vi phạm, từ đó xây dựng một môi trường làm việc chuyên nghiệp, lành mạnh và bền vững.
